Ashwagandha, znana również jako indyjski żeń-szeń, jest rośliną od tysiącleci wykorzystywaną w ajurwedzie, tradycyjnym systemie medycyny indyjskiej. Współcześnie zyskuje ona coraz większą popularność również w krajach zachodnich, gdzie klasyfikowana jest jako skuteczny adaptogen. Adaptogeny to naturalne substancje, które wspomagają organizm w adaptacji do warunków stresowych oraz zmniejszają negatywne skutki stresu dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Jak działa ashwagandha na stres?
Działanie adaptogenne ashwagandhy związane jest przede wszystkim z jej oddziaływaniem na układ nerwowy oraz układ hormonalny (1). Istotnym mechanizmem tego działania jest regulacja poziomu kortyzolu, hormonu stresu, produkowanego przez korę nadnerczy w odpowiedzi na czynniki stresowe. Ashwagandha wpływa na stabilizację osi podwzgórze–przysadka–nadnercza (HPA), co prowadzi do normalizacji wydzielania kortyzolu, szczególnie w stanach jego przewlekłego podwyższenia.
Długotrwale utrzymujący się wysoki poziom kortyzolu może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne, obejmujące m.in. zaburzenia snu (bezsenność), obniżenie odporności, zwiększoną podatność na stany lękowe oraz trudności w zakresie koncentracji i funkcji poznawczych. Dzięki modulacji odpowiedzi stresowej, ashwagandha przyczynia się do poprawy równowagi psychofizycznej organizmu, wspierając zarówno jego odporność na stres, jak i ogólne funkcjonowanie układów nerwowego i endokrynnego.
Ashwagandha a objawy stresu
Regularna suplementacja ashwagandhy może przyczynić się do poprawy zdrowia psychicznego. Poza redukcją poziomu kortyzolu, wskazuje się również na poprawę ogólnego samopoczucia. Działanie to przypisuje się obecności związków aktywnych, takich jak witanolidy – substancji o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwutleniających i neuroprotekcyjnych.
Withanolide mają zdolność wspierania regeneracji organizmu, wzmacniania odporności oraz poprawy funkcjonowania układu nerwowego. Właśnie dlatego ashwagandha znajduje zastosowanie nie tylko w kontekście walki ze stresem, ale także w przeciwdziałaniu zmęczeniu, wyczerpaniu psychicznemu i zaburzeniom nastroju.
Czy warto stosować ashwagandhę na stres?
Suplementacja ashwagandhą może wywoływać zróżnicowane reakcje organizmu, zależne od indywidualnych uwarunkowań. Wzrost liczby badań naukowych oraz pozytywne opinie użytkowników wskazują na potencjalną skuteczność tej rośliny w łagodzeniu objawów stresu. Zastosowanie ashwagandhy powinno jednak odbywać się z zachowaniem ostrożności, przy uwzględnieniu indywidualnej reakcji organizmu oraz – w razie wątpliwości – po konsultacji z lekarzem.
Czy stosowanie ashwagandhy jest bezpieczne?
U niektórych osób stosowanie ashwagandhy może wywoływać działania niepożądane, takie jak bóle żołądka, senność, nudności czy spadek ciśnienia krwi. Z tego powodu osoby przyjmujące leki – szczególnie te wpływające na układ nerwowy lub hormonalny – powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji. Kobiety w ciąży i karmiące piersią również powinny zachować ostrożność.
Ashwagandha w redukcji stresu – podsumowanie naukowe
Ashwagandha, dzięki swoim właściwościom obniżającym poziom kortyzolu oraz działaniu neuroprotekcyjnemu, może wspierać nasze zdrowie psychiczne i pomagać w utrzymaniu emocjonalnej równowagi. Choć jej działanie bywa obiecujące, warto pamiętać, że żadna roślina nie zastąpi podstaw zdrowego stylu życia. Ważne dla dobrego samopoczucia pozostają odpowiedni sen, zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna. Ashwagandha może jednak być wartościowym wsparciem, zwłaszcza w okresach silnego stresu, przeciążenia emocjonalnego czy intensywnego wysiłku umysłowego.
